নিজেই শিখুন নেটওয়ার্কিং

ËKxhGi oÖBP xK?

xKËgwËWêk “ËK“ xhxWIk “xh“ Ggv iwDËok “Gi“ ËaËK ËKxhGi oÖBËPk dwiKkd Kkw pËtËQ„ ËKxhGi oÖBP gøgpwk KËk GKËoU xKËgwWê‚ ixdUk I iwDo xbËt GËKk AxcK KxóeDUwkËK GKowËa PwlwËdw jwt„

Ëjog KwkËY ËKxhGi oÖBP gøgpwk KkËgd:-

1· Awexd GKRd ËdUItwKê GWxixdoËUÛUk„ GKowËa AËdK owhêwk ËbLwmÖdw KkËZ pt„ ËKxhGi oÖBP gøgpwk KËk GK RwtMwt gËo ogMÖËlw owhêwk KËëUÛwl KkËZ ewkËgd„

2· Awexd GKwxcK xexo gøgpwk KËkd„ xKìæÖ Awedwk ËUxgËl GKwxcK ixdUk gowËdwk Rdø ejwê® RwtMw ËdB„ ËKxhGi oÖBP Awedwk oiwcwd„

3· GKwxcK ixdUk gøgpwk KkËZ ptdw gËl AËdK xgbÖøZ owmÛt pt„

4· 3 ËoU ixdUk‚ xKËgwWê I iwDËok PwBËZ 1 ËoU ixdUk‚ xKËgwWê‚ iwDo Ggv 1xU ËKxhGi oÖBP AËdK owmÛty„ ËlLwxU eËr Awedwkw DeKÙZ pËl hwl lwMËg„

pwg Awk oÖBËPk iËcø ewaêKø xK?

jwkw ËdUItwxKêv Gk Dek oËgiwZÛ erwmÖdw mÖkÖ KËkËQd gw ËdUItwxKêv Gk KwR xmLËZ AwMÛpy Zwkw Ëgmyk hwM oit GKUw eÛmí KËkd Zw pl pwg Awk oÖBËPk iËcø ewaêKø xK? Awxi xaDxkk KPKPwxd dw KËk DbwpwkËdk iwcøËi ovxq®hwËg glxQ„ ckÖd GKUw ËP#kwþæwk iwawt UÛwxfK KËëUÛwl xoËýUi awKËl xK pt Awk dw awKËl xK pt„ UÛwxfK KËëUÛwl awKËl MwxrMÖËlw oÖÄhwËg PlwPl KËk Awk dw awKËl ogxbËKk Mwxr GËo GKUw xgmÙvql Agþÿwk oÙxýU pt jwk jËl MwxrMÖËlwk MxZ KËi jwt„ GqËZÛ pwg pËâQ UÛwxfK KËëUÛwl Qwrw kwþæw Awk oÖBP pËâQ UÛwxfK KËëUÛwl op kwþæw„ GKUw pwËgk owËa KwËd˃W GKUw xexo A jLd AwËkKUw xexo B Gk ËLw^R KËk ZLd ËoUw pwËgk eÛËZøKUw ËewËUê xMËt xRËšo KËk ZÖxi xK B? GhwËg eÛKÙZ B ËK jLd ewt ZLd Zwk owËa ËjwMwËjwM KËk„ Ggwk hwgÖdËZw A B ËK LÖ^RËQ D H ËK LÖ^RËQ F C ËK LÖ^RËQ ZLd xK Agþÿw pËg„ Awk oÖBËPk ËqËZÛ jLd ËKwd xexo oÖBËPk owËa KwËdƒ pt ZLd oÖBP xexoUw ËKwd ËewËUêk owËa KwËdƒ AwËQ ËoUw Zwk ËiËiwkyËZ ËkËL Ëbt„ fËl ekgZêyËZ jLd GKUw xexo AwËkKUw xexoËK ËLw^ËR ZLd oÖBP ZwËbk bÖBRËdk iËcø ËjwMwËjwM NxUËt Ëbt„ AwedwËbk ËgwSwËZ ËeËkxQ xKdw Rwxddw„ Awedwkw gÖSËZ ewkËlB Awxi þñwaêK„

RAID oóeËKê RwdÖd (egê - 01)

RAID:

RAID Aaê pËâQ Redundant Arry of Independent Disk„ jxb I GUwk eÛþæwgdwk oit dwi xQl Redundant Arry of Inexpensive Disk„ BDxdhwxoêxU Ag KøwxlËfwxdêtwk xZdRd MËgnK David Patterson, Garth Gibson Ggv Randy Katz eÛai RAID oóeËKê gdêdw KËkd „ Zwkw 1988 owËl ACM Special Interest Group on Management of Data(SIGMOD) KdfwËkdËo "A case for Redundant Arrays of Inexpensive Disk (RAID)" dwËi Riw Ëbd„ eÛwaxiKhwËg RAID Gk 5 xU ËlËhl( RAID levels (1-5) ) awKËl I ekgxZêËZ RAID-5 Gk ovËmwxcZ ËlËhl xpËoËg RAID-6 AìækhÖ£ß Kkw pt„ GQwrw I xgxhdí ËKwóewdy RAID Gk iÖl KdËoïUUw KwËR lwxMËt AwËkw xKQÖ ËlËhl Ëgk KËk„ Ëjid:- RAID-0‚ multilevel RAID BZøwxb„

ËKd RAID gøgpwk Kkw pt?

KxóeDUwËkk eÛËook xþeW‚ ËiËiwky xþeW Ëj pwËk xbËd xbËd gwrwËdw pËâQ ËoB AdÖewËZ pwWêxWËÆk WwUw xkW/kwBU xþeW xKìæÖ gwrËQ dw„ Kwkd eÛËook‚ ËiËiwky BZøwxb oóeÔdê BËlKUÛxdK xKìæÖ pwWêxWËÆ BËlKUÛxdK owxKêËUk ewmwewxm xKQÖ ËiKwxdKøwl Avm kËtËQ jwk fËl Gog AvËmk MxZk ËqËZÛ xKQÖ oyiwg¦Zw kËtËQ„ Gog oyiwg¦Zw KwxUËt IVwk Rdø RAID„ GQwrw I AËdKMÖËlw Ki cwkd qiZw oóedí pwWêxWÆ xbËt Ëgmy cwkd qiZwk ËýUwËkR ÐZky Ggv pwWêxWËÆk WwUw xdkwe£wk Rdø RAID gøgpwk Kkw pt„

RAID oóeËKê RwdÖd (egê - 02)

ËkBW oóeËKê xgþæwxkZ Rwdwk AwËM AwiwËbk eÛwaxiK xKQÖ xgnt oóeËKê AgmøB RwdËZ pËg„ xgntMÖËlw pËâQ:

1· Parity

2· ECC

3· Exclusive OR (XOR)

4· Striping

Parity:

Awikw Rwxd KxóeDUwËkk WwUwMÖËlw xgU AwKwËk owRwËdw awËK„ pwB(1) Ggv Ëlw(0) xoMdøwl xbËt xgUMÖËlwËK ËlLw pt„ xgUMÖËlw GK RwtMw ËaËK Adø RwtMwt UÛwdofwk pItwk oit xoxktwxl GKUwk ek GKUw eÛgwxpZ pt„ Parity pËâQ Gid GKUw e¦xZ ËjLwËd eÛxZ 8 xgËUk eËk GKUw AxZxk£ß xgU jÖ£ß Kkw pt WwUwk Gkk ËPK Kkwk Rdø„ owcwkd Parity bÖB kKi e¦xZËZ pt Even Parity Ggv Odd Parity„ GB bÖB e¦xZËZ 8 xgËUk ek 1xU AxZxk£ß xgU xbËt “pwB“ xgËUk ovLøw ËRwr gw xgËRwr ËgwSwËdw pt„ eÛxZ gwBU WwUw xkxoh Kkwk ek Parity xgËUk owËa jxb “pwB“ xgËUk ovLøw dw xiËl ZwpËl WwUw Gkk ckw pt „ Simple Parity mÖcÖiwZÛ WwUwk Gkk ËPK KkËZ ewËk xKìæÖ WwUwk Gkk KwËkKmd KkËZ ewËkdw

ECC:

Error Correction Code gw ECC WwUwk Gkk ËPK Kkwk owËa owËa KwËkKmd KkËZ ewËk„

Exclusive-OR (XOR):

Exclusive-OR (XOR) eÛxZ ËRwrw xgËUk Rdø GKxU BDxdK iwd ËRdwËkU KËk„ RAID-5 Gk Parity WwUw KøwlKÖËlmËdk Rdø Exclusive-OR (XOR) lxRK gøgpwk Kkw pt„ xdËPk Dbwpwkd ËaËK Awedwkw Exclusive-OR (XOR) oóeËKê cwkdw ewËgd„

xgU1---xgU2---XOR

0---0---0

0---1---1

1---0---1

1---1---0

Striping:

GB e¦xZËZ WwUwËK qÖbÛ AvËm xgh£ß KËk ejêwtKÛËi GKwxcK pwWêxWËÆ Ëoh Kkw pt„ Gk fËl AËdK bÛÖZ WwUwËK pwWêxWËÆ Ëoh Kkw jwt„ Dbwpwkd xpËoËg ËewËýU ËbItw QxgxU ËbLÖd„ GLwËd PwkxU pwWêxWËÆ WwUwMÖËlw ejêwtKÛËi Ëoh pËâQ jwk fËl oi exkiwd WwUw Ëoh KkËZ jxb 1xU pwWêxWËÆ 4 ËoËK« lwËM GËqËZÛ 1 ËoËKË« WwUw Ëoh pËt jwËg„

RAID oóeËKê RwdÖd (egê - 03)

RAID-0:

RAID-0 striping Gk iwcøËi pwWêxWËÆk WwUw xkW/kwBU ewkfkËido gÙx¦ KËk xKìæÖ flU UlwËkdo Gk ËKwd oÖËjwM GËZ ËdB„ ZwB RAID-0 ËZ Ëj ËKwd GKUw pwWêxWÆ dýU pËlB oóeÔdê WwUw dÄ pËt jwËg„ pwB gøw«DBWa GxeöËKmdMÖËlwk Rdø RAID-0 DeËjwMy„ Aaêwu xhxWI ËeÛwWwKmd‚ GxWxUv‚ xeÛËeÛo GxeöËKmd Ggv ËjLwËd pwWêxWËÆk xkW/kwBU ewkfkiøwdoUwB iÔLø WwUw ËeÛwËUKmd iÔLø dt„

RAID-1:

RAID-1 G xWÆ xikxkv gøgpwk Kkw pt„ fËl GKUw pwWêxWËÆ jw Ëoh Kkw pt Zw xbòZz yt pwWêxWËÆ I Ëoh pËt jwt„ ËKwd KwkËd GKUw pwWêxWËÆk WwUw KkwïU pËt ËMËl ZLd xbòZz yt pwWêxWÆ ËaËK Zw xkËeöo pËt jwt„ RAID-1 WwUw xkW ewkfkËido gwxrËt Ëbt xKìæÖ kwBU ewkfkËido xKQÖUw KËi jwt„

CAT-5 UTP Køwgl KdxfMwËkmd

Awexd CAT-5 UTP Køwgl KdxfMwËkmËd Ëj Kwlwk Kx¹Ëdmd gøgpwk KkËQd ËoUw 100% EIA/TIA Äøw«wWê KieöwËtëU xKdw RwËdd?

ZwpËl xdËPk KdxfMwËkmdMÖËlw ËbLÖd„

EIA/TIA-568A Straight-Through Cable

White/Green -- Pin 1

Green -- Pin 2

White/Orange -- Pin 3

Blue -- Pin 4

White/Blue -- Pin 5

Orange -- Pin 6

White/Brown -- Pin 7

Brown -- Pin 8

EIA/TIA-568B Straight-Through Cable

White/Orange -- Pin 1

Orange -- Pin 2

White/Green -- Pin 3

Blue -- Pin 4

White/Blue -- Pin 5

Green -- Pin 6

White/Brown -- Pin 7

Brown -- Pin 8

Pin-Out for Crossover Cable

Point A ---------- Point B

(TR+)--Pin 1 ----- Pin 3 (RCV+)

(TR-)--Pin 2 ----- Pin 6 (RCV-)

(RCV+)-Pin 3 ----- Pin 1 (TR+)

(RCV-)-Pin 6 ----- Pin 2 (TR-)

568A Ggv 568B Gk iËcø ËUKxdKøwxl ËKwd ewaêKø ËdB„ owcwkdZ ËdUItwKê jxb Ëfwd xoËÄËik owËa BxëUËMÛËUW awËK ZwpËl 568A Äøw«wWê gøgpwk Kkw pt Kwkd 568A G USOC pwWêItøwËkk Rdø gøKItwWê KóeøwxUxgxlxU awËK„ Awk ËdUItwËKê Ëfwd xoËÄi BxëUËMÛËUW dw awKËl 568B Äøw«wWê gøgpwk Kkw pt„

xKQÖ Kid ËewUê dw¹wk

ËdUItwËKê fwtwkItwl KdxfMwk KkËZ ËMËl ËKwd owxhêoUw xK ËewUê dw¹wk gøgpwk KËk Zw RwdwUw RkÖky„ xoËÄi GWxixdËýUÛUkËbk Rdø xKQÖ Kid ËewUê dw¹wk xdËP ËbItw pl„

ftp--21--File Transfer Protocol

ssh--22--SSH Remote Login Protocol

telnet--23--Telnet

smtp--25--Simple Mail Transfer Protocol

tftp--69--Trivial File Transfer Protocol

gopher--70--Gopher

http--80--World Wide Web HTTP

pop2--109--Post Office Protocol-V2

pop3--110--Post Office Protocol-V3

nntp--119--Network News Transfer Protocol

imap--143--Internet Message Access Protocol

irc--194--Internet Relay Chat Protocol

imap3--220--Interactive Mail Access Protocol V3

https--443--http protocol over TLS/SSL

printer--515--spooler

imap4-ssl--585--IMAP4+SSL (use 993 instead)

ftps--990--ftp protocol, control, over TLS/SSL

telnets--992--telnet protocol over TLS/SSL

imaps--993--imap4 protocol over TLS/SSL

ircs--994--irc protocol over TLS/SSL

pop3s--995--pop3 protocol over TLS/SSL (was spop3)